GÜLLÜ

Ülkemizde güllü, yaşmaklı ve payamlı diye bilenen filo ırkımızın dünyada Syrian turbiteen, Barbarisi mövchen adlarıyla bilinmektedir. Orijin olarak ortadoğu, Suriye ve Lübnan olarak söylenmektedir. Barbarasi Arapçada berber anlamına gelmektedir. Alın ve yanak lekelerinden dolayı (Payam, YasŞmak, Şeker) bu adı almıştır. Türkiyede Şanlıurfa, Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Osmaniye, İskenderun ve Güney Doğu Anadolu bölgemizde yetiştirilmektedir. Uçuş olarak filo uçucusu, renk ve desen bakımından filolarda beslenmektedir. Güllülerde takla, oyun, döneklik, makara gibi uçum özellikleri yoktur. Kümese sadıklıklarıyla ve sağlamlıklarıyla filolarda önemli yere sahiptirler. Renk bakımından siyah, mavi, kırmızı, sarı ve sinekli mavi diye tabir edilen renklerden oluşmaktadır.

Dünyada Suriye Turbiteen denilen bu kuşlar Barbarisi ve İstanbul diye iki guruba ayrıldığı söylenmektedir. Aralarindaki fark Barbarisinin kuyruklarinın beyaz olmasısır. Kuyrukları kanatları ile ayni renkte olanlarına İstanbullu deniliyor. İstanbulların Barbarisilerde olduğu gibi yamaları ve göğüste gülleride bulunduğu söylenmektedir. Fiziki özelliklerininde aynı olduğu söylenmektedir.

Güllülerin üretilmesi ve yetiştirilmesi diğer ırklara göre daha kolaydır. Yavru bakımında fazla zorlanmamaktadır çünkü gaga yapısı olarak yavruya bakmaya elverişlidir. Şöyleki altında 15-20 günlük yavru varken bile tekrardan yumurtlama ve aynı anda hem yumurtada yatma hemde diger yavrulara bakma özelliğine sahiptir. Dişi yumurtada yatarken erkek diğer yavrulara bakabilmektedir. Oldukca yavrularına sadıktırlar.

 

FİZİKİ ÖZELLİKLERİ VE STANDARTLARI: 
1- Yamak (payam, şeker) çok düzgün ve simetrik olmalı, 3 ve 4 yamaklı olanlar kabul edilmektedir.
2- Kafa olarak tepesiz ve dörtgen kafa şekli aranmaktadır.
3- Küçük bir gerdana sahip olmalıdır.
4- Göğsünde tek şerit halinde gülü olmalıdır. Gülü yoksa yada azsa bu hata olarak kabul edilmektedir.
5- Vücut yapısı olarak iri olması aranan bir özelliktir. (Bazı ülkelerde ufak yapılı olanlarda vardır. Ancak Suriye, Lübnan ve Türkiyede iri yapılılar bulunmaktadır.) Kuşun gövdesi çok uzun olmamalıdır.
6- Göz yapısı parlak olmalıdır. Genelde her renk kabul edilsede siyah olanlar daha makbuldur. Gözlerin farklı farklı renlerde olması hata olarak kabul edilir. Ayrıca göz çevreleri beyaz bir yapıya sahiptir.
7- Gaga yapısı ne çok uzun nede çok kısa olmalıdır. Yaklaşık 1 veya 1,5 cm olması gerekir. Genelde beyaz gaga kabul edilir. Bazılarında kuşun rengine göre gagalarda o renkten olabilmektedir. Böyle olanlarda genelde siyah ve göklerde koyu gaga, kırmızı ve sarılarda daha açık renk olabilmektedir. Kıvrık gaga hata olarak kabul edilir.
8- Kanatlarda ilk onar telek beyaz olmalı, diğer kanat tüyleri kuşun taşıdığı ve yüzündeki yamak (payam, şeker) ile aynı renkte olanlar kabul edilmektedir. Ara teleklerde (fek) başka renk olması kusur olarak kabul edilir. Ayrıca telek (fek) sayıları eşit dağılmalıdır.
9- Kuyruk 12 telekten oluşur, barbarisi (güllülerde) de kuyruk beyaz renktedir.
10- Barbarisi (güllülerde) siyah, mavi, kırmızı, sarı ve sinekli mavi diye tabir edilen renklerden oluşmaktadır. Ayrıca şekeri veya, kahverenginde olanlarıda vardır.
11- Gaganın az üzerinde yuvarlak bir işaret (Yamak gibi) vardır. Bu işaretler orantılı olmak şartı ile en aranan özellikler arasındadır ve kanatlarla aynı renlerde olmalıdır.
12- Ayaklar paçasız, tozluksuz ve kırmızı renkte olmalıdır.
13- 350-400 gram ağırlıkta olması gerekir.

NOT: Katkılarından dolayı Ersoy KOLDAŞ ve DR. Kemal Turgay ÖZBİLEN beylere teşekkür ederim...

Fehmi ATEŞ